ببررسی تأثیر دو دوز ویتامینC بر غلضت سرمی مس و فعالیت آنزیم

سابقه و هدف: مطرح بودن بحث مگادوزهای اسید آسکوربیک و آثار مفید آن در پیشگیری از بروز و درمان بعضی از بیماریها و همچنین در دسترس بودن این ویتامین در مقادیر زیاد و ارزان، سبب استفاده بی رویه از این ویتامین شده است. اما در عین حال، نگرانیهایی در مورد برخی اثرات سوء این ویتامین نیز وجود دارد. این تحقیق به منظور تعیین تأثیر دو دوز اسید آسکوربیک بر غلظت سرمی مس و فعالیت آنزیم سرولوپلاسمین در مردان سالم انجام گرفت. مواد و روشها: پژوهش حاضر با روش کارآزمایی بالینی دوسوکور درسال 1378در انستیتو تحقیقات تغذیه ای وصنایع غذایی کشور، روی 36 داوطلب سالم غیرسیگاری با میانگین سنی 3 22 سال و ساکن در خوابگاه به مدت شش هفته صورت پذیرفت. داوطلبان به طور تصادفی به سه گروه با دریافت روزانه دوز 500 میلی گرم (1) و 1000 میلی گرم (2) اسید آسکوربیک و گروه کنترل (3) تقسیم شدند. نمونه های خون ناشتا قبل از شروع و پایان دوره مطالعه، جمع آوری شد. میزان غلظت مس سرم با دستگاه جذب اتمی، فعالیت آنزیم سرولوپلاسمین سرم و اسید آسکوربیک خون با روش کلریمتری اندازه گیری شد. الگوی مصرف روزانه مواد غذایی از طریق پرسشنامه 24 ساعت یاد آمد خوراک برای یک روز در شروع و پایان مطالعه ثبت و ارزیابی شد. داده ها با استفاده از آزمونهای ویلکاکسون و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین سطح اسید آسکوربیک خون در شروع مطالعه در گروههای 3 ، 2 و 1 به ترتیب 24/0±75/0 ، 22/0±74/0 و17/0±73/0میلی گرم در دسی لیتر بود. افزایش مشاهده شده در پایان مطالعه در گروههای فوق به ترتیب(04/0 P=) 23، (001/0= P)76و (001/0= P)67 درصد بود که از نظر آماری، معنی دار بود. میانگین فعالیت آنزیمی سرولوپلاسمین درشروع مطالعه درگروههای 3 ، 2 و 1 به ترتیب 83/4±10/1 ، 98/1±04/21 و 13/2±69/20 میلی گرم دردسی لیتر بود که کاهش مشاهده شده در گروه1000 میلی گرم اسیدآسکوربیک (001/0= P)17 درصد و معنی دار بود. میانگین غلظت مس سرم در شروع مطالعه در گروههای 3 ، 2 و 1 به ترتیب 26/15±25/88 ، 14/8±04/78 و 83/16±04/86 میکروگرم در دسی لیتر بود و کاهش مشاهده شده در هر سه گروه در هفته ششم از لحاظ آماری، معنی دار نبود. نتیجه گیری: دریافت اسید آسکوربیک سبب کاهش معنی دار فعالیت آنزیمی سرولوپلاسمین شد که این کاهش، وابسته به دوز بود. بنابراین، با اطلاعات موجود نمی توان این ویتامین را در دوزهای 1000 و 500 میلی گرم توصیه کرد. انجام تحقیقات بیشتر، ضروری به نظر می رسد.